TRƯỜNG THPT PHẠM VĂN ĐỒNG

Báo Cáo Nghiên Cứu – Ngữ Văn

Họ Và Tên: Huỳnh Công Thành

Ngữ Văn 10 - KNTT

ĐỀ TÀI:

Viết bài nghiên cứu những nét đặc sắc về văn hóa của người ê-đê, sau khi đọc đoạn trích

“Đăm Săn Đi Bắt Nữ Thần Mặt Trời”

-------------------------------------------------------------------------

1. Đặt vấn đề

Đoạn trích "Đăm Săn Đi Bắt Nữ Thần Mặt Trời" là một phần quan trọng của sử thi Ê-Đê,. Đoạn trích này không chỉ kể lại hành trình của người anh hùng Đăm Săn mà còn phác họa sâu sắc nhiều khía cạnh đặc trưng của văn hóa Ê-Đê, bao gồm kiến trúc, sinh hoạt, quan niệm về sự giàu có, và tín ngưỡng tôn giáo,.

2. Giải quyết vấn đề: Phân tích các dấu ấn văn hóa Ê-Đê

a. Kiến trúc và biểu tượng của sự giàu có

Văn hóa Ê-Đê thể hiện rõ qua sự giàu có và kiến trúc nhà ở của người anh hùng Đăm Săn:

Ngôi nhà Dài và Tài sản: Sau khi chiến thắng Mtao Grư và Mtao Mxây, Đăm Săn trở thành tù trưởng giàu có và nổi tiếng nhất trong buôn,. Sự giàu có của anh hùng được đo bằng số lượng chiêng, khố, thóc lúa và trâu bò dồi dào,.

Cầu Thang - Biểu tượng Quyền lực: Nét đặc sắc nhất trong kiến trúc là cầu thang của nhà dài, vốn là nơi thể hiện địa vị xã hội,. Cầu thang được chạm khắc công phu bằng gỗ cong hình đầu rồng,. Hình tượng này là biểu tượng cho sự giàu sang, quyền uy của gia chủ và nhằm củng cố các mối quan hệ xã hội,.

b. Hệ thống xã hội và hình tượng người anh hùng

Đoạn trích làm nổi bật quan niệm xã hội về người anh hùng và các mối quan hệ thân tộc:

Người Anh hùng Lý tưởng: Đăm Săn đại diện cho người anh hùng lý tưởng trong sử thi Ê-Đê: người dũng cảm, mạnh mẽ, giàu có và đẹp trai,. Anh luôn khao khát khẳng định uy quyền và sức mạnh của mình, thậm chí là bằng cách đối đầu với những thế lực siêu nhiên, như Nữ Thần Mặt Trời,.

Quan hệ Hôn nhân và Cư trú: Đăm Săn đã cưới hai chị em Hơ Nhị và Hơ Bhi và từng cư trú tại nhà của Dị và Máng,. Chi tiết này cho thấy vai trò quan trọng của quan hệ thân tộc (có thể là mẫu hệ) và hình thức cư trú truyền thống trong xã hội Ê-Đê.

c. Tín ngưỡng và Vũ trụ quan

Người Ê-Đê đặt niềm tin và sự tôn kính vào các thế lực tự nhiên:

Tôn sùng Thiên thể: Việc nhân hóa Mặt Trời thành Nữ Thần Mặt Trời cho thấy vị trí quan trọng của các yếu tố tự nhiên trong vũ trụ quan và tín ngưỡng Ê-Đê,. Nữ Thần là một nhân vật có quyền năng đáng nể,.

Sinh kế gắn liền với Thiên nhiên: Hoạt động sinh kế cơ bản được nhắc đến là phát rẫy (canh tác nương rẫy),. Đăm Săn muốn cưới Nữ Thần Mặt Trời để không phải bận tâm đến việc làm ăn, tắm nước, hay làm rẫy nữa, ngụ ý rằng mặc dù giàu có, những hoạt động nông nghiệp vẫn là nền tảng của đời sống cộng đồng,.

Không gian sống: Bối cảnh câu chuyện thường diễn ra ở những nơi hiểm trở như Rừng Đen, nơi mặt trời mọc và lặn, thể hiện sự gắn bó mật thiết của người Ê-Đê với núi rừng,.

d. Nghệ thuật truyền thống: Sử thi và Kể Khan

Sử thi là hình thức văn hóa quan trọng nhất của người Ê-Đê:

Truyền thống Kể Khan: Sử thi "Đăm Săn" là một phần của truyền thống văn hóa kể khan của người Ê-Đê,. Khan là người hát sử thi, và hoạt động kể khan là truyền thống văn hóa của người Ê-Đê, có vai trò quan trọng trong việc lưu giữ và truyền bá lịch sử cũng như các giá trị văn hóa,.

3. Kết luận

Đoạn trích "Đăm Săn Đi Bắt Nữ Thần Mặt Trời" đã trình bày một bức tranh sinh động về văn hóa Ê-Đê. Những nét đặc sắc như kiến trúc cầu thang chạm khắc hình đầu rồng, hệ thống xã hội coi trọng anh hùng giàu có, tín ngưỡng sùng bái thần linh tự nhiên, và đặc biệt là nghệ thuật kể khan truyền miệng, đã làm nổi bật sức sống và sự độc đáo của cộng đồng này.

 __________________

 4. Tài Liệu Tham Khảo: 

1. Văn Hóa Nghệ Thuật: http://www.vanhoanghethuat.vn/ve-dep-van-hoa-e-de-trong-su-thi-dam-san.htm

2. Sách giáo khoa - Hành Trang Số: https://hanhtrangso.nxbgd.vn/ebook/read/ngu-van-10-tap-mot-10990

 3. Notbook LM: https://notebooklm.google.com/notebook/9c928f5a-0264-4c6d-b7aa-e6ed15767d0d